Omuz çıkıklarında rehabilitasyon
Rehabilitasyon Programına Başlarken
Rehabilitasyonda temel ilke omzunuzun hareket açıklığını tam ve sağlıklı olarak yeniden kazanmanızı sağlamalıdır. Omzunuzun, rahat hareket etmenizi sağlayacak yeteneği yeniden kazanması çok önemlidir. Bir fizik tedavi uzmanının yardımıyla omzunuzun gücünü artıracak ve esnekliğini geliştirecek egzersizleri yapmayı öğreneceksiniz. Aynı zamanda, omzunuzda yeniden bir zedelenmeye yol açabilecek hareketlerden kaçınmayı da öğreneceksiniz.
Rehabilitasyonun Hedeflerinin Belirlenmesi
Tam bir rehabilitasyon süreci zaman alır. Bu, çoğu kez birkaç ay sürer. Bu konuda en iyi sonucu alabilmek için fizik tedavi uzmanınıza rehabilitasyon hedeflerinizi anlatın. Böylece uzman sizin gereksinimlerinizi karşılayacak bir program hazırlayabilir. Şunu da unutmayın ki rehabilitasyonda işin çoğu size düşecektir. Zaten egzersizlerin pek çoğunu evde kendi kendinize yapacaksınız. Bu sebeple mutlaka her gün bu çalışma için zaman ayırmayı ihmal etmeyin. Eğer sporcuysanız, spor faaliyetinize yeniden dönmenizi sağlayacak özel egzersizler verilecektir.
Ağrı ve Sertliğin (Omuz Hareket Kısıtlılığı) Azaltılması
Rehabilitasyon programının ilk aşamalarında fizik tedavi uzmanıyla birlikte ağrı, şişlikler ve omuz sertliğinin giderilmesine yönelik çalışacaksınız. Sizin durumunuzun gerektirdiği bazı farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir. En sık kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
Elle Uygulanan Tedavi
Elle tedavi, genellikle sertliğin giderilmesi için esneme ve dokulara masaj şeklinde uygulanır. Fizik tedavi uzmanıyla birlikte çalıştığınızda, onun sağladığı dirence karşı itmek suretiyle kas çalıştırma egzersizleri de yapabilirsiniz.
Ultrason
Ultrason tedavisinde, ağrı vermeyen ses dalgaları ile omuzda derin dokularda ısı yaratılır. Bu da kas spazmlarını dindirmeye yardımcı olur. Geçirilen bir kazadan ya da ameliyattan sonra oluşmuş yara dokusu varsa, ultrason bunu da dağıtmaya yardımcı olabilir.
Elektrikli Uyarma
Bu yöntemde, omuza yerleştirilen yastıkçıklardan, vücutta acıya sebep olmayan elektrik akımı verilir. Genelde bu yolla ağrı ve şişlikler azaltılabilir. Ayrıca omuza kan akımı da bu yolla hızlanarak iyileşmeyi kolaylaştır.
Esnekliğin Artırılması
Rehabilitasyon programı, omuz hareket açıklığını artıracak egzersizlerle başlayacaktır. Doktorunuz veya fizik tedavi uzmanınızın verdiği talimatları mutlaka yerine getirin. Çalışma sırasında yavaş ve yumuşak hareketler yapın. Normal nefes alın ve ağrı duyarsanız egzersizi hemen kesin.
Sarkaç Egzersizi
- Sağlam kolunuzla bir masa ya da iskemleye dayanın. Zedelenmiş kolunuzu dümdüz tutarak aşağıya sallandırın ve gevşek bırakın.
- Gevşek tuttuğunuz kolu, bir daire çizecek gibi yavaşça döndürün. Sonra aynı hareketi ters yönde yapın. Ardından kolu öne ve arkaya, daha sonra da sağdan sola sallayın.
Dikkat: Bu egzersizi her gün üç kez beşer dakika yapın. Her bir dakika sonrası, kolu hareket ettirdiğiniz yönü değiştirin.
Süpürgeyle Esneme Hareketi
- Yere veya yatağınıza sırtüstü yatın. Sorunlu taraftaki elinizle uzun bir süpürgenin sapını ya da bir bastonu tutun. Diğer elinizle de sapı veya bastonu daha aşağıdan kavrayın.
- Yavaşça sapı ağrı duymadan kaldırabileceğiniz kadar yükseğe itin. 10 saniye bu durumda kalın.
- Başlangıç pozisyonuna dönün ve hareketi 3 – 5 kez tekrarlayın.
Dikkat: Bu esneme hareketini zorlamayın. Ağrı duyarsanız hemen kesin.
Duvarda Elle Yürüme
- Zedelenmiş omzunuzla duvar arasında 60 santimetreye kadar açıklık bırakarak yan durun.
- Kolunuzu omuz hizasına kaldırın ve parmaklarınızla duvarda “yürür” gibi yaparak kolunuzu ağrı duymadan kayırabildiğiniz yere kadar yükseltin. 10 saniye bu durumda kalın. Sonra yine parmaklarınızı yürüterek kolunuzu aşağı indirin.
- Bu hareketi 3 – 5 kez tekrarlayın.
Dikkat: Doktorunuza bu esneme hareketinin sizin için uygun olup olmadığını sorun.
Omuzun Güçlendirilmesi
Omzunuz giderek işlevini kazandıkça, eklemin tekrar çıkmaması ve sağlam olması için güç geliştirici egzersizlere geçeceksiniz.Bu çalışmalara başlamadan önce esneklik (germe) hareketleri yapmayı ihmal etmeyin. Size özel olarak verilen talimatlar varsa bunlara uyun ve bu hareket ağrı vermeye başlarsa hemen kesin.
İçe Döndürme
- Kapının kulpuna bir lastik bant bağlayın. Zedelenmiş omzunuz kapıya yakın durun. Mesafe, lastik bandı hafifçe gerecek kadar olmalı.
- Dirseğinizi vücudunuzdan ayırmadan ve kolunuzu “L” biçiminde tutarak yavaşça lastiği kendinize doğru çekin.
- Yavaşça başlangıç duruşunuza dönün ve hareketi 5-15 kez tekrarlayın.
Dışa Döndürme
- Kapının kulpuna bir lastik bant bağlayın. Zedelenmiş omzunuz kapıdan uzak yanda kalacak şekilde durun. Mesafe, lastik bandı hafifçe gerecek kadar olmalı.
- Dirseğinizi vücudunuzdan ayırmadan ve kolunuzu “L” biçiminde tutarak yavaşça lastiği kendinize doğru çekin.
- Yavaşça başlangıç duruşunuza dönün ve hareketi 5 -15 kez tekrarlayın.
Kanat Hareketi
- Kollarınızı yana sallandırın. Her iki elinize de bir ağırlık alın.
- Dirseklerinizi bükmeden yavaşça kollarınızı yukarı kaldırın. Bilekleriniz omuz yüksekliğini geçmesin.
- Kollarınızı yavaşça başlangıç durumuna getirin. Bu hareketi 5 -15 kez tekrarlayın.
Dikkat: Ne kadar ağırlık kaldırabileceğinizi doktorunuza sorun.